Rita Levi-Montalcini urodziła się w 1909 roku w rodzinie Żydów sefardyjskich w Turynie we Włoszech. Po przyjęciu przez Mussoliniego, faszystowskiego lidera Włoch, ustaw wycelowanych w Żydów w 1938 roku została usunięta z Uniwersytetu w Turynie.
Te rasistowskie ustawy uniemożliwiły Montalcini kontynuowanie studiów naukowych we Włoszech. W 1939 roku na zaproszenie Institute for Neurological Research w Brukseli pojechała do Belgii, aby wziąć tam udział w projekcie naukowym. Czas spędzony tam był krótki, gdyż zaledwie po roku wróciła do Włoch w obawie, że Niemcy zajmą kraj.
Jej rodzina stanęła przed wyborem: emigracja do Stanów Zjednoczonych lub pozostanie we Włoszech rządzonych w oparciu o rasistowskie ustawy Mussoliniego. Wybrawszy tę drugą opcję, rodzina pozostała we Włoszech, ale opuściła Turyn. Po przyjeździe do Florencji Rita stworzyła w sypialni laboratorium, aby kontynuować swoje badania.
„Powinnam podziękować Mussoliniemu za ogłoszenie mnie podrasą. To dało mi radość z pracy — niestety nie na uniwersytetach, ale w swojej sypialni”.
Po inwazji Niemiec na Włochy we wrześniu 1943 roku większość Żydów z północy kraju zostało wyłapanych i wysłanych do Auschwitz. Badacze twierdzą, że od września 1943 do końca wojny w marcu 1945 roku ponad 10 tysięcy Żydów zostało wywiezionych z Włoch do obozów koncentracyjnych. Większość z nich — około 7700 — zostało zamordowanych, głównie w Auschwitz.
Rodzina Rity została zmuszona do ukrywania się w podziemiu we Florencji, gdzie otrzymywali pomoc od nieżydowskich rodzin do momentu wyzwolenia Włoch w sierpniu 1944 roku.
W 1986 roku Rita Levi-Montalcini otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny za odkrycie tzw. czynnika wzrostu nerwu. Pod koniec życia stworzyła program stypendialny dla młodych naukowczyń z Afryki. Zmarła w 2012 roku w wieku 103 lat.
Źródło: Światowy Kongres Żydów
