Polski prawnik Raphäel Lemkin ukuł termin ludobójstwa częściowo w reakcji na Holokaust, a częściowo w odpowiedzi na wcześniejsze zdarzenia, które jego zdaniem miały na celu zniszczenie całych narodów, grup etnicznych czy religijnych. Również od czasu Holokaustu doszło do kolejnych ludobójstw. Jednakże prawnicy, historycy i badacze społeczni nie zawsze zgadzają się, czy termin ten odnosi się do konkretnej sytuacji, i mogą stosować inne określenia/definicje, takie jak na przykład „zbrodnia przeciwko ludzkości”.
W grudniu 1948 roku Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych przyjęło konwencję w sprawie zapobiegania i karania zbrodni Ludobójstwa, która określa ludobójstwo jako przestępstwo w świetle prawa międzynarodowego. Konwencja definiuje pięć warunków, które — osobno lub razem — charakteryzują ludobójstwo:
- zabójstwo członków grupy;
- spowodowanie poważnego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia psychicznego członków grupy;
- rozmyślne stworzenie dla członków grupy warunków życia,
obliczonych na spowodowanie ich całkowitego lub częściowego zniszczenia fizycznego;
- stosowanie środków, które mają na celu wstrzymanie urodzin w obrębie grupy;
- przymusowe przekazywanie dzieci członków grupy do innej grupy.
Międzynarodowe organa z właściwą jurysdykcją określiły trzy zdarzenia po Holokauście mianem ludobójstwa:
Międzynarodowy Trybunał Karny dla Rwandy określił zamordowanie Tutsi i umiarkowanych Hutu w 1994 roku w Rwandzie jako ludobójstwo. Przez około 100 dni między kwietniem a lipcem 1994 roku zginęło od 500 tysięcy do miliona Rwandyjczyków, w przeważającej większości Tutsi. Zostali zamordowani przez bojówki Hutu (Interahamwe), straż prezydencką oraz zwykłych cywilów, którzy uwierzyli w radiowe audycje propagandowe nakłaniające ich do mordowania. Ludobójcy w większości mordowali swoje ofiary twarzą w twarz, używając maczet i pałek, często w ich domach lub w kościołach, gdzie ofiary szukały schronienia. Mimo iż dla wielu osób zarówno w Rwandzie, jak i poza jej granicami, nieuchronne akty przemocy wydawały się oczywiste, przebieg masakry pozostawał bez echa przez trzy miesiące, w trakcie których społeczność międzynarodowa debatowała nad tym, czy jest to faktycznie zbrodnia ludobójstwa.
Co więcej, Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii oraz Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości uznały rzeź bośniackich muzułmanów dokonaną przez Serbów bośniackich w 1995 roku w Srebrenicy za ludobójstwo.
W listopadzie 2018 r. działająca przy wsparciu ONZ Nadzwyczajna Izba Sądu Kambodży ogłosiła, iż komunistyczny reżim Czerwonych Khmerów rządzący Kambodżą w latach 1975-79, popełnił zbrodnię ludobójstwa przeciwko mniejszości Czamów, muzułmańskich Wietnamczyków zamieszkujących kraj.
Nie oznacza to, że inne przykłady masowych zbrodni nie mogą być klasyfikowane jako ludobójstwa na potrzeby akademickie. Co więcej, przestępstwa, które mogą nie wyczerpywać prawnej definicji ludobójstwa i prędzej kwalifikują się jako „zbrodnie przeciw ludzkości” czy „zbrodnie wojenne”, mogą być równie wyniszczające. Debaty na temat definicji i charakteru konkretnych zbrodni są ważne i potrzebne, ale nikt nie ma prawa debatować nad skalą cierpienia ofiar.
Wreszcie, mimo iż konwencja ONZ w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa odegrała ogromną rolę w prawie międzynarodowym, nie jest to jedyna spuścizna Holokaustu. Świadomość trwałej traumy udokumentowanej przez ofiary Holokaustu pogłębiła naszą wiedzę na temat utrzymujących się skutków takiej przemocy. To pomogło ocalałym i innym w opracowaniu strategii odbudowy swojego życia po przeżytym horrorze.
