Wiele byłych obozów koncentracyjnych zostało zachowanych w stanie, w jakim były w dniu wyzwolenia na tyle, na ile było to możliwe. Inne zachowały się jako pomniki pamięci. O powojennych losach obozów koncentracyjnych decydowały trzy czynniki: stosunek rządów krajowych, aktywizm byłych osadzonych i ich potomków, a także historie wojenne dotyczące samych miejsc.
Powojenne rządy zarówno Wschodnich, jak i Zachodnich Niemiec zachowały miejsca, w których były obozy koncentracyjne. W wielu przypadkach, na przykład w Dachau, zachowano obóz centralny, a pozostałe zburzono. Podobne podejście zastosował rząd Austrii w Mauthausen. Takie podejście stosowano często po tym, jak obóz służył jako obóz dla osób przemieszczonych po II wojnie światowej. W Bergen-Belsen większość byłego obozu została zniszczona przez armię brytyjską walczącą z zarazą, mimo iż do 1950 roku był to obóz dla osób przemieszczonych po II wojnie światowej. W 1952 roku w Bergen-Belsen odsłonięto pomnik, a w 1966 roku otwarto wystawę. Prace badawcze i naukowe rozpoczęły się dopiero w latach 80. Cała placówka została przebudowana w latach 2007-2011.
Rządy w Europie Zachodniej postępowały podobnie do Niemiec: obozy przejściowe i obozy pracy zostały zachowane we Francji, Belgii, Holandii oraz Włoszech, jak również w innych krajach. Wiele z tych miejsc to pomniki, a nie muzea. Często, jak w przypadku obozu Westerbork w Holandii, jest to skutkiem aktywizmu ocalałych i ich potomków. W byłym bloku komunistycznym wysiłki zmierzające do upamiętnienia natrafiały na przeszkody ze względu na konflikt pomiędzy upamiętnieniem Holokaustu oraz zbrodni na ludności nieżydowskiej.
W przypadku obozów śmierci na terenie okupowanej przez Niemcy Polski decydującym czynnikiem był powojenny stan tych miejsc. Auschwitz i Majdanek, wyzwolone niemal w nienaruszonym stanie przez Armię Czerwoną, zostały zamienione w muzea powołane do życia w 1947 roku w wyniku ustawy polskiego Sejmu. Po wizycie byłego ambasadora USA Ronalda S. Laudera w Auschwitz w 1987 roku obóz Auschwitz-Birkenau otrzymał wsparcie w zakresie konserwacji i utrzymania, głównie ze strony Fundacji Ronalda S. Laudera.
Obozy z akcji „Reinhardt” zostały rozebrane przez nazistów po zakończeniu mordów, a w przypadku Treblinki i Sobiboru po powstaniach więźniów. Miejsca te zostały zaorane i obsiane drzewami, a domki zajęli polscy rolnicy. Polski rząd wzniósł memoriał w Treblince w 1958 roku: jest to 17 tysięcy kamieni upamiętniających społeczności zgładzone w obozie. Jeden z kamieni poświęcony jest Januszowi Korczakowi, polsko-żydowskiemu pedagogowi, który został zamordowany wraz z podopiecznymi swojego sierocińca w 1942 roku. W latach 60. powstały małe memoriały w miejscu obozów w Bełżcu i Sobiborze. W 2004 roku w Bełżcu powstał nowy, znacznie większy memoriał, a także centrum dla odwiedzających. Memoriał w Sobiborze jest w trakcie rozbudowy. Memoriał w Chełmnie powstał dopiero w roku 1990, po upadku komunizmu.
