Mieszczący się w okupowanej przez nazistów Polsce obóz w Auschwitz był największym z wielu kompleksów obozów koncentracyjnych wybudowanych przez nazistów. Składał się z trzech głównych obozów oraz ponad 50 obozów podrzędnych: obozu koncentracyjnego Auschwitz I, największej części kompleksu Auschwitz II-Birkenau, w skład którego wchodził zarówno obóz koncentracyjny, jak i obóz śmierci, oraz Auschwitz III-Monowitz mieszczącego się nieopodal fabryki gumy syntetycznej wybudowanej przez IG Farbenindustrie.
W latach 1940–45 co najmniej 1,3 miliona ludzi, w większości Żydów, było deportowanych do kompleksu Auschwitz. 1,1 miliona z nich zostało zabitych. Wśród ofiar było około 1 miliona Żydów, 74 tysięcy Polaków nieżydowskiego pochodzenia, 21 tysięcy Romów, 15 tysięcy radzieckich więźniów wojennych oraz od 10 do 15 tysięcy innych, w tym co najmniej 43 homoseksualistów.
Mimo iż pierwotnie został stworzony w celu przetrzymywania polskich więźniów politycznych, od marca 1942 roku naziści zaczęli używać go w ramach realizacji strategii ostatecznego rozwiązania. W tym celu w obozie Auschwitz II-Birkenau wybudowali komory gazowe i krematoria.
Obóz w Auschwitz odgrywał centralną rolę w eksterminacji europejskich Żydów, a wiele z ocalałych z niego osób to słynne nazwiska. Częściej, niż miało to miejsce w przypadku innych obozów, ocalali z Auschwitz – Elie Wiesel, Primo Levi, Imre Kertész i wielu innych — opisywali Holokaust i pilnowali, aby Auschwitz było jego symbolem. Dzień 27 stycznia 2005 r., w rocznicę wyzwolenia obozu w Auschwitz w 1945 roku, został oficjalnie ogłoszony przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu.
