Liczba Żydów w Bułgarii w 1945 roku była niemal identyczna do tej z roku 1939 i wynosiła około 50 tysięcy osób, co stanowiło 0,8% całkowitej populacji Bułgarii. Stała wielkość populacji była wynikiem protestów i działań szerokiej koalicji liderów kościelnych i parlamentarzystów, a także zwykłych ludzi, gdy w końcu w 1943 roku ogłoszono deportacje. Kosztem ocalenia Żydów ze „starej” Bułgarii była jednak deportacja ponad 11 tysięcy Żydów z terytorium Macedonii i Tracji.
Bułgaria zachowywała neutralność do momentu dołączenia do państw Osi w marcu 1941 roku w zamian za kontrolę nad Macedonią i Tracją. W Bułgarii przyjęte już zostały niemieckie ustawy antysemickie, w tym obowiązek noszenia żółtej gwiazdy, w ramach prawa obrony narodowej przyjętego w styczniu 1941 roku. Jednakże systemowe wykluczenia spod tych przepisów weteranów, konwertytów na chrześcijaństwo oraz osób w mieszanych małżeństwach ograniczały skutki tych ustaw. W czerwcu 1942 roku utworzono Commissariat for Jewish Questions (komisariat do spraw żydowskich) pod kierownictwem antysemickiego nacjonalisty Aleksandyra Belewa, którego celem było egzekwowanie tych praw i utworzenie gett.
W styczniu 1943 roku z Berlina przyjechał Theodor Dannecker, wysłannik Adolfa Eichmanna. Dannecker i Belew uzgodnili, że z Bułgarii zostanie deportowanych 20 tysięcy Żydów. W marcu 1943 roku 11 343 osoby zostały deportowane do Auschwitz i Treblinki z terytoriów Macedonii i Tracji, a aresztowania i zamykanie w gettach miało miejsce w „starej Bułgarii” (w granicach sprzed 1941 roku). Do tego czasu jednak sytuacja polityczna i wojskowa obróciła się przeciw Niemcom. Parlamentarzyści będący świadkami aresztowań protestowali, podpisując list otwarty do króla Borysa III i prosząc o zaprzestanie stosowania „wyjątkowych i okrutnych metod (…) które mogą narazić rząd i cały naród na oskarżenia o masowe zbrodnie”. Stefan, ortodoksyjny metropolita Sofii, ostrzegł króla Borysa III, że „Bóg patrzy na jego czyny z nieba”. Decyzja króla Borysa III, aby ewakuować Żydów z Sofii na wieś, spotkała się z protestami zwykłych ludzi, którzy uznali ją za niesprawiedliwą. Wielu ewakuowanych Żydów znalazło kryjówkę na wsi, a w sierpniu 1943 roku niemiecki ambasador w Sofii napisał do Berlina, że deportacje zostaną wznowione, gdy poprawi się sytuacja polityczna i wojskowa.
