Fakt

Czy wszyscy Żydzi musieli nosić żółtą gwiazdę?

Share

Nazistowskie prawa rasowe określały, kto jest, a kto nie jest Żydem zgodnie z „linią rasową”, w oparciu o fałszywą podstawę, że bycie Żydem wynika z dziedziczenia biologicznego. Między 1939 a 1945 rokiem wielu Żydów w całej Europie musiało nosić identyfikatory i insygnia informujące o tym, że są Żydami, co miało pomagać w egzekwowaniu nazistowskich praw rasowych. Jak pisał Heydrich, pozwalało to na „kontrolę Żydów poprzez pod uważnym okiem całego społeczeństwa”. Co więcej, żydowscy więźniowie obozów koncentracyjnych zostawali zawsze oznaczani jako Żydzi według systemu oznaczania więźniów za pomocą kolorowych trójkątów. Mimo iż „żółta gwiazda” stała się ważnym symbolem Holokaustu, trafniejszym określeniem są „oznaczenia Żydów”, gdyż ich formy i kolory bywały różne.

W czasach sprzed Holokaustu Żydzi często byli zmuszani do noszenia specjalnych ubrań lub określonych kolorów. Najstarsza wzmianka o wykorzystywaniu identyfikatorów dla Żydów pochodzi z IX i X wieku z Bagdadu. Pierwsze zapisy o takich praktykach w Europie pochodzą z 1215 roku i soboru laterańskiego IV, które bezpośrednio poprzedziły falę przemocy i wysiedleń Żydów. Używanie identyfikatorów lub specjalnych ubrań pogłębiało podziały w społeczeństwie i czyniło z Żydów łatwe cele prześladowań i aktów przemocy.

Podczas Holokaustu żydowscy więźniowie w obozach byli zmuszani do noszenia gwiazdy Dawida, którą tworzył żółty trójkąt (oznaczający, że zgodnie z nazistowskim prawem byli Żydami) oraz drugi trójkąt w innym kolorze zależnym od charakteru „przewinienia”. Większość Żydów klasyfikowana była jako „więźniowie polityczni”, więc ich oznaczenie składało się z dwóch trójkątów: czerwonego (kolor przypisany więźniom politycznym) na żółtym.

Żydzi w Generalnym Gubernatorstwie (okupowanej części Polski, która nie została włączona do Niemiec) mieli obowiązek noszenia insygniów od listopada 1939 roku. Była to biała opaska z niebieską gwiazdą Dawida, którą musieli nosić wszyscy Żydzi powyżej 10 roku życia. Podobne kroki stosowano względem Żydów w ZSRR po inwazji Niemiec w czerwcu 1941 roku.

W Niemczech i Rzeszy pierwsze propozycje identyfikacji Żydów za pomocą identyfikatorów lub insygniów pojawiły się w 1938 roku, ale zostały odrzucone ze względu na argument, że doprowadziłyby do tworzenia gett. Dopiero od 1 września 1941 roku wszyscy Żydzi mieszkający na terenie III Rzeszy zostali zmuszeni do noszenia żółtej gwiazdy. Wkrótce potem pierwsi niemieccy Żydzi zostali deportowani na wschód. Żydzi w gettach w Kraju Warty oraz na Śląsku zostali zmuszeni dużo wcześniej do noszenia identyfikacji. Słowacja i Rumunia również wprowadziły wymóg noszenia gwiazdy we wrześniu 1941 roku.

Jeśli chodzi o inne kraje, wiosną 1942 roku gwiazda została wprowadzona w Belgii, Holandii i okupowanej przez Niemców Francji w ramach masowych deportacji Żydów z tych krajów. W sierpniu 1942 r. w Bułgarii wydany został dekret wprowadzający gwiazdę, ale relatywnie niewielu Żydów faktycznie ją tam nosiło. Ostatnim krajem nakazującym noszenie gwiazdy były Węgry, które wprowadziły nakaz po inwazji Niemców w marcu 1944 r.

Do you have a question about the Holocaust?



Masz pytania na temat Holokaustu?

Zadaj je tutaj